Zawsze pojawia się pytanie, czy kwitnący rabarbar jest jadalny i można go bezpiecznie zbierać. Tutaj dowiesz się dlaczego sezon rabarbarowy jest bezpośrednio powiązany z kwitnieniem i czy kwitnący rabarbar nadaje się do spożycia!
Czas kwitnienia
Sezon na rabarbar kończy się zazwyczaj 24 czerwca, bo wtedy rozpoczyna się tzw. pęd świętojański. To już drugi gwałtowny wzrost, bo rabarbar zbiera już siły na zimę i rok następny. Aby wesprzeć ten proces, rośliny zbiera się na krótko wcześniej. Co więcej, rośliny tworzą teraz pierwsze kwiaty, jeśli zostały wcześniej wystawione na działanie bodźca zimnego. Z reguły kwitnienie rozpoczyna się, gdy rabarbar zostanie wystawiony na działanie temperatury maksymalnie 10 stopni przez okres od 12 do 16 tygodni. Po tzw. wernalizacji rabarbar od czerwca tworzy kwiatostan wiechowy. Może dorastać do 40 cm wysokości i zawierać do 500 kremowych kwiatów.
Właściwości kwiatów rabarbaru
Rabarbar tworzy kwiaty, aby przyciągnąć owady i w ten sposób rozpocząć rozmnażanie. Kwiaty rabarbaru uważane są zatem za niezwykle pożyteczne dla wielu owadów, ponieważ łatwo dostępny pyłek i smaczny nektar przyciągają naturalnych pomocników, takich jak pszczoły i trzmiele. Ale nie tylko przyroda cieszy się kwiatostanami, ponieważ my, ludzie, możemy je również wykorzystywać na wiele sposobów. Z jednej strony kremowe kwiaty idealnie nadają się do dekoracji domu, a z drugiej można z nich przyrządzać smaczne potrawy. Wbrew powszechnemu przekonaniu kwitnący rabarbar jest bezpieczny do spożycia.
Rabarbar zawiera kwas szczawiowy
Wielu ogrodników hobbystów błędnie uważa, że rabarbar staje się trujący po zakwitnięciu. To błędne przekonanie często uzasadnia się rosnącą zawartością kwasu szczawiowego. Poziom ten gromadzi się w fazie wegetacyjnej i dlatego jest najniższy w maju i kwietniu, a najwyższy od czerwca. Chociaż zawartość kwasu szczawiowego jest najwyższa w okresie kwitnienia, jego stężenia są na ogół nieszkodliwe dla zdrowia. Jednakże niektóre części rośliny, takie jak liście i kora łodyg, zawierają szczególnie dużą ilość kwasu szczawiowego. Dlatego zaleca się, aby nie spożywać tych części rośliny, ale usunąć je bezpośrednio podczas zbioru.
Kwas szczawiowy jest toksyczny
Kwas szczawiowy jest substancją bezwonną i pozbawioną smaku, której spożycie może powodować niepożądane skutki uboczne. Kwas szczawiowy wiąże wapń w organizmie i jednocześnie zapobiega wchłanianiu żelaza. Kwas szczawiowy sprzyja także reumatyzmowi i kamicy nerkowej oraz jest szkodliwy dla stawów. Dlatego szczególnie osoby cierpiące na dnę moczanową, reumatyzm lub kamicę nerkową powinny spożywać rabarbar jedynie w małych ilościach.
Wiadomo również, że kwas atakuje szkliwo zębów. Jest to zauważalne po zjedzeniu warzyw poprzez uczucie stępienia w zębach, które często jest odbierane jako nieprzyjemne. Nie należy jednak szczotkować zębów bezpośrednio po spożyciu, gdyż „szczotkowanie” może spowodować dodatkowe uszkodzenia już zniszczonego szkliwa zębów. Po spożyciu lepiej odczekać około 30 minut. W tym czasie szkliwo zębów zwykle się uspokoiło, a nieprzyjemne uczucie już zniknęło.
Wskazówka:
Rabarbaru nigdy nie należy jeść na surowo! Szczególnie rabarbar kwitnący należy ugotować przed spożyciem ze względu na zwiększoną zawartość kwasu szczawiowego.
Zatrucie rabarbarem prawie niemożliwe
Według naukowców toksyczne działanie kwasu szczawiowego występuje tylko wtedy, gdy spożyje się około 5000 miligramów kwasu szczawiowego. Ponieważ 100 gramów rabarbaru zawiera około 150 do 500 miligramów kwasu szczawiowego, zatrucie jest prawie niemożliwe. Osoba dorosła o masie ciała około 60 kilogramów musiałaby zjeść 36 kilogramów rabarbaru, aby wywołać efekt toksyczny. To samo dotyczy dzieci: dziecko o masie ciała około 20 kilogramów musiałoby zatem spożywać około 12 kilogramów rabarbaru.
Żniwa
Rabarbar zbiera się zwykle od początku kwietnia, najpóźniej do 24 czerwca. Jeśli warzywa zostaną zebrane później, zwykle wpływa to na smak, który często określa się jako „drzewny”. Dlatego wskazane jest zbieranie rabarbaru jak najwcześniej. Dojrzałość roślin można rozpoznać po ich wyglądzie, ponieważ rośliny gotowe do zbioru rosną prosto i nie mają falistych liści. Dodatkowo tkanka pomiędzy żebrami na łodygach rabarbaru zostaje wygładzona. Inną cechą dojrzałości jest kolor łodyg rabarbaru, który waha się od bogatej czerwieni po świeżą zieleń. Gdy tylko rabarbar osiągnie te cechy, zostaje wydany sygnał do rozpoczęcia zbiorów.
Aby zebrać rabarbar, chwyć łodygę rośliny u podstawy i przekręć ją w prawo. W żadnym wypadku nie należy odcinać rośliny nożem, ponieważ powstałe cięcie znacznie zwiększa ryzyko gnicia. Następnie usuwa się liście i białawą łodygę w dolnej części łodygi rabarbaru. Zbieranie kwiatów odbywa się w ten sam sposób: kwiaty chwyta się palcami u nasady łodygi i jednocześnie wykręca w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara.
Wskazówka:
Aby wyrosły nowe łodygi rabarbaru, nigdy nie należy zbierać wszystkich łodyg. Lepiej zawsze pozostawić około dwóch trzecich łodyg stojących i zbierać tylko młode rośliny, począwszy od drugiego roku.
Przechowywanie
Najważniejszym priorytetem podczas przechowywania rabarbaru jest: Nigdy nie przechowuj go w folii aluminiowej ani w aluminiowych pojemnikach! Zawarty w roślinie kwas szczawiowy reaguje z glinem i rozpuszcza go. Świeżo zebrany rabarbar lepiej owinąć wilgotną ściereczką, a następnie przechowywać w lodówce. Jednakże rabarbar ma tylko kilka dni przydatności do spożycia, dlatego najlepiej jest go przetworzyć lub zakonserwować od razu. Zamrażanie nadaje się szczególnie do dłuższego przechowywania warzyw. Najlepszym sposobem na to jest obranie rabarbaru i pokrojenie go na małe kawałki. Rabarbar można następnie przechowywać w plastikowej torbie lub pojemniku w zamrażarce.
Wniosek
Niektóre części rabarbaru są uważane za trujące, ale i tak nie nadają się do spożycia. Jednakże łodygi i kwiaty można bezpiecznie zbierać po 24 czerwca, a następnie przetwarzać lub konserwować.
