Do warzyw zimowych, które można zbierać nawet w mroźnych temperaturach, zalicza się salsefię, por, pasternak i wiele rodzajów kapusty. Trzeba przyznać, że trzeba wcześniej trochę się o tym dowiedzieć, a ogrodnictwo powinno sprawiać więcej przyjemności niż trudów. Ale wysiłek zostaje nagrodzony. Najpóźniej wtedy, gdy w mroźny zimowy dzień na stole pojawi się pyszny gulasz z domowymi warzywami. Poniżej znajduje się przegląd warzyw zimowych i ich specjalnych potrzeb w łóżku.
Uprawa
Większość warzyw ozimych wysiewa się lub sadzi od marca do lipca. Niektóre nawet później, jak portulaka ozima i rzeżucha ozima. Jeśli masz mało miejsca w ogrodzie lub chcesz, aby było ono poręczne i wygodne, warto stworzyć podwyższoną grządkę.
Oprócz odpowiedniego terminu siewu czy sadzenia, ważne jest, aby wiedzieć, jakich warzyw nie należy sadzić w bezpośrednim sąsiedztwie. Istnieją wczesne i późne odmiany wielu warzyw, na przykład cebuli i roszponki.
Opieka
Warzywa zimowe są uważane za stosunkowo łatwe w pielęgnacji. Nie należy ich jednak zarastać chwastami i zapewnić odpowiednią ilość kompostu. Podlewanie zależy od pogody i tego, czy warzywa są płytko czy głęboko ukorzenione. Warzywa w miarę możliwości należy podlewać zawsze wodą deszczową lub przynajmniej nieświeżą.
Żniwa
Są warzywa ozime, które zbiera się najpóźniej późną jesienią, przed pierwszymi przymrozkami i są warzywa ozime odporne na mróz.
Warzywa mrozoodporne to:
- Kale
- Pasternak
- Rzepa
- Topinambur jerozolimski
- Salsefia czarna (zbiór późną jesienią, ale toleruje też mróz)
- Sałata roszponka (ochrona przed światłem)
- Rzeżucha zimowa (ochrona przed światłem)
Późne zbiory, przed okresem przymrozków, ale idealne jako zapas na zimę:
- Buraki
- Pak Choi
- Kapusta pekińska
- Szpinak
- Kabaczka zimowa
- Cebula ozima
- Czosnek zimowy
Warzywa zimowe
Jarmuż (Brassica oleracea var. sabellica L.)
Kale to mrozoodporny klasyk. Potrzebuje nawet mrozu, dopiero wtedy zakwitnie, z kulinarnego punktu widzenia. Jarmuż rośnie jak palma, jego kręcone liście są przyczepione do łodygi i może osiągnąć wysokość do jednego metra. W razie potrzeby szarozielone liście można łatwo wyrwać z łodygi. Jarmuż najlepiej wyhodować z nasion i sadzić w grządce od lipca, najpóźniej w sierpniu. Jarmuż jest rośliną wymagającą, dlatego potrzebuje gleby bogatej w składniki odżywcze. Jednak coroczne dodawanie kompostu jest w zupełności wystarczające.
- dobrze rośnie z kwiatami, odstrasza szkodliwe motyle kapustne białe
- Zioła (kminek i kolendra) w tym samym łóżku dodają smaku
Roszczyzna (Walerianella)
Rognień to najlepsza sałatka zimowa. Można go wysiewać szeroko od połowy sierpnia do października. Oczywiście możliwe jest również sadzenie w czystych rzędach. Do późniejszego siewu wybierz odmianę odporną na zimę. Liście są mniejsze, a wzrost jest lekko krępy. Roszpunka, czyli roszpunka, jest mało wymagająca i nie wymaga dalszego nawożenia. Nie ma też żadnych specjalnych wymagań glebowych.
- Lokalizacja powinna być jasna i słoneczna
- Gleba w żadnym wypadku nie może wyschnąć przez pierwsze trzy tygodnie po siewie
- Zbiór najlepiej przeprowadzić wieczorem lub wcześnie rano, gdy pogoda nie przymarza
- dobrymi sąsiadami są truskawki i rzodkiewki
Portulaka ozima (Claytonia perfoliata)
Portulaka ozima, znana również jako posteleina lub ziele talerzowe, to zdrowy dodatek do zimowych sałatek. Jest to tzw. kiełkownik zimny, co oznacza, że kiełkuje nawet przy temperaturze gleby poniżej 12 stopni. Portulakę ozimą można wysiewać jeszcze na początku września. Już po dwóch miesiącach liście przypominające szpinak można zbierać przez całą zimę.
- Podczas zbioru pozostaw około pięciu centymetrów w pozycji stojącej, aby mogła ponownie wykiełkować
- jest słabym żywicielem i nie ma prawie żadnych wymagań glebowych
- lubi wilgotną glebę i rośnie w cieniu lub półcieniu
- Rakieta, rzodkiewka i truskawki, dobrzy sąsiedzi
Pasternak (Pastinaca sativa)
Paternak znów staje się coraz bardziej popularny w kuchniach niemieckich. Białe, długie korzenie palowe często mylone są z natką pietruszki. Jednak pod względem smaku są one daleko od siebie. Niewielki przymrozek na początku zimy mu nie zaszkodzi, wręcz przeciwnie, nabiera łagodniejszego smaku. Nasiona wysiewa się w marcu i kwietniu na glebę bogatą w składniki odżywcze i luźną. Idealna jest gleba głęboka, gliniasta i piaszczysta. Głównym sezonem wegetacyjnym korzeni jest wrzesień.
- Czas żniw przypada na październik
- Niemyte korzenie można długo przechowywać, najlepiej przechowywać je w chłodnej, ciemnej piwnicy
- Pojemnik z wilgotnym piaskiem jest idealny
- niektóre odmiany są bardzo odporne na mróz i mogą pozostać w ziemi nawet do przyszłego roku
- dobrymi partnerami w łóżku są cebula, sałata i rzodkiewka
- wymieszanie kompostu bezpośrednio przed siewem wystarczy, aby zapewnić składniki odżywcze aż do zbiorów
Buraki ćwikłowe (Beta vulgaris)
Buraki muszą wyjść z ziemi przed pierwszymi przymrozkami. Ale późne odmiany można przechowywać aż do zimy. Wysiewa się je w czerwcu. Gleba powinna być bogata w próchnicę i luźna. Aby głęboko ukorzenione bulwy mogły dojrzeć, ważna jest ciągła wilgotność aż do zbiorów. Jeśli gleba jest zasobna w składniki odżywcze, wystarczy jednorazowe nawożenie w sezonie wegetacyjnym, gdy tylko pojawią się pierwsze bulwy. Obornik pokrzywy lub żywokostu z mączką skalną to dobra mieszanka zapewniająca naturalne uzupełnienie składników odżywczych.
- Zbiory po trzech do czterech miesiącach od siewu
- Można przechowywać przez długi czas w pudełku z wilgotnym piaskiem o temperaturze od jednego do czterech stopni
- dobrymi sąsiadami łóżka są: cebula, kapusta, sałata, koperek i cząber
Korzeń pietruszki (Petroselinum chrupiące)
Korzeń pietruszki, korzeń pietruszki lub cebula pietruszki zajmuje dużo czasu, zanim będzie można zebrać kremowobiałe, często nieregularnie rosnące korzenie. Siew najlepiej przeprowadzić w marcu lub kwietniu. Późniejszy siew spowoduje, że jesienią korzenie będą mniejsze. Glebę należy najpierw dokładnie poluzować i wymieszać z kompostem. Korzeń pietruszki lubi, gdy przez cały rok jest ciepło, słonecznie i niezbyt wilgotno. Trudno mu pokonać chwasty, dlatego grządka musi być możliwie wolna od chwastów.
- Buraki i szpinak to dobrzy sąsiedzi
- od października można je zbierać przez całą zimę
- Latem możesz zbierać warzywa o smaku podobnym do pietruszki
- ale nie przesadzaj, bo to osłabia rozwój korzeni
Seler (Apium Graveolens)
Seler należy zebrać przed zimą, ale jeśli jest dobrze przechowywany, nadal może być dostępny zimą. Najlepiej jest uprawiać ją wcześnie, aby rośliny można było sadzić na zewnątrz po Lodowych Świętych. Seler jest rośliną ciężkostrawną, dlatego należy wcześniej obficie wzbogacić glebę kompostem. W miarę dalszego wzrostu potrzebuje zazwyczaj wilgotnej gleby. Od czasu do czasu można nawozić obornikiem pokrzywowym. Jeśli chcesz mieć bulwy o jasnym kolorze, możesz zacząć od kilkukrotnego podlewania ich lekkim roztworem soli. Kiedy uformuje się mała bulwa, stymuluj wzrost bulwy, usuwając trochę ziemi z wierzchołka, tak aby część bulwy wystawała z ziemi.
- Pozwól rosnąć do października, a potem zbieraj
- Nieumyte bulwy można przechowywać przez długi czas w suchym i chłodnym (piwnicy) pomieszczeniu
- dobrze komponuje się z kapustą, porem i szpinakiem
Notatka
Uważaj przy podlewaniu roztworem soli, nadaje się tylko do selera!
Rzekiew (Barbarea vulgaris)
Jak wszystkie rodzaje rzeżuchy, rzeżucha ozima, która zawiera witaminę C, jest łatwa w uprawie, ponieważ jest bardzo mało wymagająca. Wytwarza ostre, ciemnozielone, pikantne, lekko pikantne liście w rozecie. Ziele Barbary, jak to się nazywa, jest mrozoodporne. Rzeżuchę ozimą można wysiewać do września. Około 10 tygodni później nadszedł czas żniw. Podczas siewu gleba powinna być zasobna w składniki odżywcze i wilgotna. W dalszym ciągu wystarczy odpowiednio podlać i oczyścić teren z chwastów.
- nie używaj dodatkowego nawozu
- ma dwa lata
- Wysiewa się regularnie
- dobrymi sąsiadami łóżka są truskawki i roszponka
Topinambur(Helianthus tuberosus)
Słonecznik o bulwiastych, brązowych, ziemniaczanych korzeniach, czyli topinambur. Uprawa topinamburu w ogrodzie jest niezwykle łatwa i wymaga niewielkiej konserwacji. Podobnie jak ziemniaki, bulwy roślin sadzi się wiosną. Wszystko inne jest prawie regulowane przez naturę. Jedyną rzeczą jest to, że topinambur uwielbia słońce, ale potrzebuje też wystarczającej ilości wody. Można je umieścić wzdłuż granicy posesji. Jasnożółte kwiaty dorastają do dwóch metrów wysokości i mogą tworzyć piękną zasłonę prywatności.
- Nie możesz przegapić czasu żniw
- kiedy ziele więdnie, pierwsze bulwy są gotowe do zbioru
- może pozostać w ziemi aż do spożycia
- lub do czasu, aż wykiełkują ponownie następnej wiosny
Wskazówka:
Uwaga, topinambur ma tendencję do zarastania i znacznego rozprzestrzeniania się, jeśli nie jest kontrolowany.
Salsefia czarna (Scorzonera)
Salsefia czarna lub szparagi zimowe to kwitnący na żółto, atrakcyjny dodatek do każdego grządki warzywnej. Wysiewa się je bezpośrednio na zewnątrz w marcu i kwietniu. Nie zaleca się ich preferowania, ponieważ małe rośliny są bardzo wrażliwe. Podobnie jak nasiona są wydłużone i łatwo pękają. Potrzebujesz głębokiej, luźnej gleby, możliwie wolnej od kamieni. Od czasu do czasu konieczne jest nawozy organiczne, regularne podlewanie i odchwaszczanie, aby móc cieszyć się tymi smacznymi korzeniami już od jesieni.
- rosną bardzo powoli, sześć miesięcy do dojrzałości
- Można je zbierać od października, a następnie przez całą zimę, ponieważ są mrozoodporne
- dobrymi sąsiadami w łóżku są kapusta, sałatki i cebula
Wskazówka:
Oczywiście zbiór odbywa się w bezmrozowy dzień, ponieważ długie korzenie łatwo się łamią i trzeba je ostrożnie usuwać z ziemi widłami.
Rzepa (Brassica napus subsp. rapifera)
Podobnie jak pasternak, rzepa już dawno została wykluczona z menu i od pewnego czasu przeżywa renesans w niemieckich kuchniach. Smaczne odmiany i ich zimotrwalosc czynią je popularnym warzywem zimowym. Można je zbierać w miarę potrzeb od października. Od czerwca będą wysiewane bezpośrednio na zewnątrz, ale wtedy trzeba je jeszcze rozdzielić.
- wymaga około 40 cm przestrzeni dookoła
- Średni podajnik - nie wymaga dużych ilości nawozu
- dodatkowa woda jest wymagana tylko w dłuższych okresach suszy
- Sezon żniw rozpoczyna się we wrześniu
- odporne bulwy można następnie w razie potrzeby wyjąć z ziemi na świeżo
- Mróz nadaje również rzepie lekką słodycz w smaku.
Brukselka (Brassica oleracea var. gemmifera)
Podobnie jak jarmuż, brukselka jest również klasycznym warzywem zimowym, którego zbiory rozpoczynają się dopiero w listopadzie. Nawet jeśli pierwsze przymrozki korzystnie wpłyną na jej smak, nie należy jej wystawiać zbyt długo na działanie silnych, utrzymujących się przymrozków, gdyż w przeciwnym razie różyczki zmiękną. Od połowy kwietnia i maja można ją wysiewać bezpośrednio na zewnątrz. Glebę należy wcześniej wzbogacić kompostem i wiórami rogowymi. Latem można ściółkować grządkę, aby gleba nie wysychała tak szybko. Teraz brukselka osiągnęła już ostateczną wysokość i może wymagać podparcia
- Jeśli odetniesz końcówkę, zapobiegniesz wzrostowi kolejnych różyczek, a moc może przejść do już istniejących
- zbieranie zawsze odbywa się od dołu do góry
- Aby przechowywać je dłużej po zbiorze, zalecamy blanszowanie i zamrażanie
Wskazówki dotyczące uprawy
Jeśli nie masz wystarczająco dużo miejsca w ogrodzie na uprawę warzyw, możesz stworzyć podwyższoną grządkę. Oprócz rozmiaru i łatwości obsługi, łóżko podwyższone ma inne zalety:
- wygodna wysokość do prac w ogrodzie i podczas zbiorów
- ziemia jest cieplejsza
- możliwy wcześniejszy siew
- gleba bogata w składniki odżywcze
Wniosek
Jeśli chodzi o warzywa ozime, istnieje kilka odmian, które są niezwykle łatwe w pielęgnacji i nawet początkujący mogą je uprawiać niemal na boku lub po prostu pozwolić im rosnąć. Nie wszystkie warzywa zimowe są mrozoodporne, jak topinambur czy rzepa. Brukselki i buraków nie można zbierać na świeżo przez całą zimę, należy je zbierać wcześnie i odpowiednio przechowywać. W zależności od tego, czy są to rośliny słabe, czy ciężkie oraz czy mają głębokie czy płytkie korzenie, ważne jest dostosowanie dawek nawozu i wody do odpowiednich potrzeb. Grządek z silnie rosnącymi warzywami (karczochy jerozolimskie) nie trzeba tak dokładnie oczyszczać przez cały rok z chwastów, jak obszary, na których rosną delikatniejsi przedstawiciele (korzeń pietruszki, salsefia).
